Buat - Hoofdstuk 29
Sir George Downing
Waarschijnlijk onterecht toegeschreven afbeelding van Sir George Downing
Hoofdstuk 29 van het boek Buat is weer een bewerking van de memoires van graaf de Guiche. Ditmaal gaat het over de verwikkelingen in de herfst van 1665, waarin de Republiek wordt aangevallen door de bisschop van Münster en een zware dobber heeft aan die lastige ambassadeur van Engeland, sir George Downing, die we tegenwoordig nog kennen als naamgever van Downing Street.[1]
Downing komt in Buat vaker voor. Niet onopgemerkt blijft zijn opportunisme (hij was jarenlang een fervente aanhanger van Cromwell, tot hij inzag dat de Restauratie van de Stuarts niet tegen te houden zou zijn en hij zich verbond aan de Charles II). Bekend is hoe hij zijn oude vrienden verried en deze Regicides naar Engeland liet overbrengen om gestraft te worden. Over zijn verblijf in Den Haag is een goed boek geschreven door Roger Downing (een verre afstammeling) en de ons helaas te vroeg ontvallen Gijs Rommelse: A fearful gentleman, Sir George Downing in The Hague 1658-1672.[2]
Downing heeft in ons land geen beste pers gekregen. Vaak wordt hij als onbetrouwbaar, opportunistisch en wraakgierig omschreven. Als gezant, en later als ambassadeur, heeft hij het Johan niet gemakkelijk gemaakt. Zijn hang naar mercantilisme stonden haaks op het streven naar vrije handel in de Republiek. De rivaliteit op handelsgebied was een belangrijke drijfveer voor Downing. In het ontstaan van de Tweede Engelse Zeeoorlog (1665-1667) moet de provocatieve en agressieve diplomatieke stijl van ambassadeur Downing niet worden onderschat. Downing snoefde dat hij zoveel mensen in de Staten-Generaal had omgekocht dat hij van alle besluiten op de hoogte was.
Johan de Witt wist hem toch te slim af te zijn. Toen Michiel de Ruyter naar de West-Afrikaanse kust werd gestuurd om wraak te nemen op Engelse veroveringen, had Johan dat plan geheim weten te houden. Het werd als een onbelangrijk aanhangsel bij een resolutie door de Staten-Generaal goedgekeurd. Toen Downing geruchten ter ore kwam, ging hij verhaal halen bij Johan en vroeg op de man af of er plannen waren gesmeed in de Staten van Holland of in de Staten-Generaal om De Ruyter naar Afrika te sturen. Naar waarheid kon Johan zeggen dat dat niet in de Staten van Holland was gebeurd en wat de Staten-Generaal betreft: ‘Wie is er beter van op de hoogte wat daar gebeurt dan u?’ had Johan hem met een glimlach geantwoord. Hierdoor kreeg Michiel de Ruyter enige weken voorsprong en lukt het hem om enkele forten weer terug te veroveren, behalve: Nieuw Amsterdam. Daar wist Downing een stokje voor te steken door in Den Haag door te laten schemeren dat de Nederlandse vloot ten prooi zou vallen aan een hinderlaag. De Staten-Generaal besloten van een herovering van Nieuw-Nederland af te zien.[3]
Grappig weetje is dat Downing in Amerika was opgegroeid en dat hij de tweede man was die afstudeerde bij Harvard.[4]
Ga naar > hoofdstuk 30
[1] Hier en daar noem ik hem Sir Downing. Dat zal in nieuwe drukken vervangen worden. In de Engelse titulatuur is het gewoon om een sir met zijn voornaam (en eventueel zijn achternaam) aan te geven.
[2] A fearful gentleman. Sir George Downing in The Hague, 1758-1672. Hilversum, Uitgeverij Verloren, 2011.
[3] https://nl.wikipedia.org/wiki/Michiel_de_Ruyter
[4] https://en.wikipedia.org/wiki/Sir_George_Downing,_1st_Baronet