Buat - Hoofdstuk 14
Huygens en Huygens, Boreel en Boreel
***DISCLAIMER: deze toelichtingen op de hoofdstukken van Buat bevatten spoilers.***
Dutch Ships in a Calm Sea, Willem van de Velde (II), 1665, Rijksmuseum.
Hoofdstuk 14 is weer een vertaling annex bewerking van de memoires van graaf De Guiche. Het Franse origineel is hier te vinden: De Franse Memoires van De Guiche.
Ik heb de memoires vanaf p. 75 t/m ongeveer p. 80 nagenoeg letterlijk vertaald. De komst van Michiel de Ruyter en de beschrijving van de nachten ‘volgens het systeem van Ptolemaeus’ komt van p. 99 uit het Franse origineel. Ik vond het grappig om die eenmalige verwijzing naar Ptolemaeus op te nemen, wat De Guiche waarschijnlijk zelf vooral deed om zich geleerder en gewichtiger voor te doen.
De Guiche beschrijft de twee medegedeputeerden die samen met De Witt naar de vloot waren gezonden: Huygens en Boreel.
Huygens
Rutger Huygens was geboren in augustus 1587 en liep in 1665 dus tegen de tachtig. Hij was opgeklommen als burgemeester van Arnhem en had zich namens Gelderland een vaste plek verworden in de Staten-Generaal. Hij was geen familie van Constantijn Huygens. De verwarring met de namen in Buat is een motief. De verwisseling van personen speelt namelijk een rol in de ontknoping van het verhaal. Om die reden heb ik mensen met dezelfde naam opgevoerd: iets wat iedere redacteur zal afraden. Als ik verwarring had willen voorkomen, had ik Constantijn Huygens in het hele boek Zuilichem kunnen noemen en deze Rutger Huygens Heer van Klarenbeek, zoals hij zich graag liet noemen.[1]
Het wapen van de fam. Huygens.
Boreel
De Zeeuw Johan Boreel[2] (geboren in 1621, zoon van Johan Boreel) had ik dan Heer van Westhoven[3] moeten noemen om verwarring met zijn naamgenoot Johan Boreel (heer van Vremdijke, geboren in 1627, zoon van Willem Boreel) te voorkomen. In de geschiedschrijving worden de twee Boreels wel vaker door elkaar gehaald, en niet door de minste historici. Ze zijn verre neven van elkaar.[4] Dus ook hier zou een redacteur het gebruik van beide namen afraden. Maar vanwege het motief vond ik het prettig om de verwarring in stand te houden. Ik heb brieven van Johan Boreel, de Zeeuwse, gebruikt als bron voor het leven op het schip. Geïnteresseerden kunnen die online lezen en zullen ontdekken dat details over de schepen, de kajuit en gebruikte maaltijd uit de brieven van Boreel afkomstig.
Grafmonument van Johan Boreel in de Oude of Sint Pieterskerk in Middelburg, bron: KZGW, ZI II, 614.
Ga naar > hoofdstuk 15
[1] https://arneym.nl/november-verleden-vandaag/
[2] https://www.dbnl.org/tekst/aa__001biog02_01/aa__001biog02_01_1283.php
[3] https://encyclopedievanzeeland.nl/Johan_Boreel_%28heer_van_Westhoven%29
[4] https://www.dbnl.org/tekst/aa__001biog02_01/aa__001biog02_01_1284.php